تفاله چغندر قند و کاربرد آن در تغذیه دام

تفاله چغندر قند چیست؟

تفاله چغندر قند یکی از محصولات جانبی است که به علت مقادیر بالای فیبر قابل هضم، از لحاظ انرژی ارزشی بالاتر ازذرت سیلوشده دارد، همچنین تفاله چغندر قند فیبر و انرژی وکلسیم بالایی داشته و می تواند به عنوان جایگزین بخشی از علوفه خشبی در جیره دام ها مورد استفاده قرار گیرد و قیمت نهایی جیره را تحت تاثیر قرار می دهد. هنگامی که قند و دیگر مواد قابل استخراج ازچغندر قند به همراه آب از آن گرفته می شود ،تفاله چغندر قند حاصل می شود. تفاله چغندر پس از خشک شدن توسط دستگاه های مخصوص ،به شکل های مفتولی ، پرک و قالبی در آمده که در تولید آن بعضا از ملاس نیز بهره گرفته می شود.

استفاده از تفاله چغندر قند در تغذیه گروه های مختلف گله باید از طریق فرموله کردن جیره و با در نظر گرفتن میزان نیاز غذایی گروههای مختلف تعیین شود. چغندر قند پیش از فرآوری یا استخراج قند نیز می تواند در تغذیه دامها استفاده شود. البته بهتر است برای جلوگیری از نفخ یا خفگی، چغندرها به وسیله دستگاه خردکن یا آسیاب به قطعات کوچکتری تبدیل شوند. در محصولات جانبی چغندر که رطوبت بالایی دارند به دلیل احتمال کپک زدگی باید محصولات به خوبی نگهداری شده و در زمان مناسب و پیش از کپک زدگی استفاده شوند.

استفاده از تفاله چغندر در فصل زمستان به علت نبود مراتع بسیار مفید است. این محصول اغلب به صورت پلت یا پرک در بازار وجود دارد که نوع پرک آن می تواند میزان بروز نفخ در دام را کاهش دهد.

چگونه تفاله چغندر قند بدست می آید؟

برداشت و شستشو:

هنگامی که ریشه ها برداشت و تمیز و شسته شدند ، آنها را به برش های ریز خرد می کنند. زمانی که شکر با روش انتشار (آب گرم در دمای ۷۵ درجه سانتی گراد) از چغندر قند خرد شده استخراج گردد ، سپس پالپ مرطوب یا تفاله تازه بدست می آید که دارای ۹۰ درصد رطوبت است. زمانی که از اولین پرس ها عبور می کند ، آن را به تفاله تحت فشار (۷۲ درصد رطوبت) تبدیل می کنند.

تفاله ها به درون دستگاه های آبگیری هدایت می شود و در خشک کن دوار خشک می شوند. با جریان هوای گرم (۶۰۰ تا ۸۰۰ درجه سانتی گراد در ورودی خشک کن) ، رطوبت در این محصولات به ۱۲ درصد کاهش می یابد.

مشخصه های نشان دهنده فاسد شدن تفاله چغندر قند چیست ؟

کپک زدگی و قارچ بر روی تفاله ها که به راحتی دیده می شود.
بوی بد یا بوی سوختگی

ویژگی های تفاله چغندر قند

ارزش غذایی تفاله چغندر قند :

میزان ماده خشک در این محصول حدود ۹۰ درصد است.
پروتئین خام موجود در این تفاله در حدود ۸-۱۰ درصد می باشد.
چربی خام در این تفاله در حدود ۰.۱۵ می باشد.
فیبر خام آن حدود ۲۲.۵ درصد است.
میزان قند در این محصول در حدود ۷ درصد می باشد.
فسفردر این تفاله بسیار کم است.
میزان کلسیم در این تفاله بالا است
انرژی موجود در این محصول بالا می باشد.
رطوبت موجود در این محصول حدود ۱۲ درصد است.
ساکاروز موجود در این محصول حدود ۸ درصد می باشد.

میزان خاکستر در این تفاله حدود ۷ درصد است.
این محصول فاقد بتاکاروتن (پیش ساز ویتامین A) یاویتامین D است.
در این تفاله مقدار ویتامین B کم است

شکل ظاهری تفاله های چغندر قند

به صورت پرک . به اندازه ۵ تا ۱۰ میلی متر
به صورت گلوله. قطر گلوله ها بین ۶ تا ۱۲ میلی متر است.
به صورت قالبی. وزن آن بین ۲ تا۵ کیلوگرم است.

رنگ: رنگ تفاله خشک چغندر بسته به اینکه در تهیه آن از ملاس استفاده شده باشد

یا نه از قهوه ای روشن تا قهوه ای تیره در حال تغییر است .

مزایای تغذیه ای تفاله چغندر قند

انرژی حاصل از تخمیر تفاله چغندر درشکمبه بالا است . این محصول از لحاظ مقدار انرژی همانند جو بوده ولی از نظرپروتئین در سطح متوسط یا کم می باشد.

الیاف قابل هضم تفاله چغندر قند نظیر سلولز از ویژگی های خوب آن برای نشخوارکنندگان است . این الیاف موجب پایداری و ثبات در محیط شکمبه می شود.

در مواقعی که تفاله خشک چغندر برای اسب مورد استفاده قرار می گیرد. ، بهتر است خیسانده شود .

اگر چه میزان نشاسته و فسفر این محصول کم است اما میزان قند آن بالاست.

یکی از ویژگی های تفاله خشک چغندر جذب خوب مایعات است ، از آنجا که هنگام تولید سیلو بخشی از مواد مغذی آن به شکل مایع از آن خارج می گردد. با اضافه کردن تفاله چغندر می توان از اتلاف آن جلوگیری نمود.

تفاله چغندر قند به عنوان یک پری بیوتیک بسیار مناسب برای حیوانات در نظر گرفته می شود ، به این معنی که می تواند برای میلیون ها میکروب موجود در روده مفید باشد. یک میکروبیوم قوی با عملکرد خوب به سلامت عمومی بدن کمک می کند. علیرغم فواید دیگر پری بیوتیکی ، این تفاله هرگز نباید تنها منبع فیبر موجود در رژیم غذایی حیوانات باشد و میزان پروتئین در این محصول متوسط می باشد.

محدودیت های مصرف و عوامل ضد تغذیه ای تفاله چغندر

تفاله چغندر اندکی ملین می باشد. پرحجم بودن این محصول و ماهیت الیافی آن باعث می شود ، مصرف آن برای تک معده ای ها از جمله طیور نامناسب باشد. در مورد استفاده از تفاله چغندر در گوسفند و گاو، محدودیتی در نظر گرفته نشده است. مطابق با نتایج برخی از تحقیقات، مصرف بیش از ۵۰ درصد در جیره می تواند موجب کاهش اشتها در دام ها شود. عواملی مانند حجیم بودن و رطوبت بالای این محصول نیز می تواند استفاده از آن را در گوسفندان محدود کند. در صورت تمایل به استفاده از تفاله چغندر مرطوب، حمل و نقل نیز به عنوان یکی از عوامل محدود کننده در نظر گرفته می شود.

مصرف چغندرقند برای خوراک دام

تفاله چغندرقند به دو شکل خشک و آب‌دار در خوراک دام مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تفاله خشک چغندرقند

آزمایشات نشان داده است که استفاده از جیره‌های دانه‌ای نظیر، سبوس، سویا، ذرت به همراه تفاله چغندر، ارزش غذایی بیشتری در مقایسه با جیره‌های دانه‌ای دارند.

تفاله خشک را هرگز نباید به عنوان تنها ماده هیدروکربنه در خوراک دام استفاده کرد. چراکه در این حالت تفاله نمی‌تواند خواص خود را نشان دهد. مصرف تفاله چغندر به‌صورت مخلوط با مواد دانه‌ای علاوه بر جذب بهتر، از نفخ شکم نیز جلوگیری خواهد نمود. طبق نتایج آزمایشات؛ استفاده به این شکل بر افزایش شیر نیز مفید و تاثیرگذار خواهد بود. ازمهمترین دلایل باارزش بودن تفاله چغندر برای دامداری‌ها باید به این نکته توجه کرد که استفاده از تفاله به همراه خوراک‌های دانه‌ای سبب مصرف بیشتر غذا در دام‌ها شده و باعث می شود که دام‌ها زودتر وزن ‌بگیرند.

تفاله آب‌دار چغندرقند

تفاله‌های آب‌دار چغندر را در گودال‌های بزرگ با عمق کم ذخیره می‌کنند. این گودال‌ها باید فرش شده و دیوارهای محصور داشته باشند. در این گودال‌ها یک فرمانتاسیون اسیدی بر روی تفاله‌های آبدار صورت گرفته و سپس در فواصلی مناسب قبل از پوسیدگی تفاله مصرف می‌گردد. تفاله‌های سیلو شده خاصیت ماندگاری بیشتری نسبت به تفاله‌های سیلو نشده دارند.

از تفاله چغندر قند برای چه حیواناتی می توان استفاده کرد؟

از این تفاله در جیره غذایی ، بره های پرواری می توان استفاده کرد.
در جیره غذایی حیواناتی مانند: گاو و گوساله های پرواری می توان این تفاله را قرار داد.
این تفاله مناسب جیره غذایی حیوانات شیرده نیز می باشد.

استفاده از تفاله چغندر قند در خوراک گوسفند

گوسفندانی که از تفاله چغندر به صورت پلت و خشک استفاده می کنند، نسبت به بروز نفخ و خفگی مستعدتر خواهند بود. برای کاهش احتمال این خطرات تفاله ها نباید پیش از خیساندن و باز شدن کامل آنها مورد استفاده قرار گیرند. برای خیساندن تفاله ها، دو برابر وزن تفاله ها به آنها آب اضافه می شود. عملیات خیساندن در صورت استفاده از آب گرم به مدت ۳۰ دقیقه و در صورت استفاده از آب سرد به مدت ۱ ساعت به طول می انجامد. تفاله ها پس از پایان مرحله خیساندن نرم شده و حجم آنها نیز دو برابر می شود. پیش از مصرف تفاله های خیسانده شده باید آب اضافه آنها تخلیه شود. تفاله خیس چغندر باید در کیسه های سیلو، گودال یا حوضچه نگهداری شوند. افزودن تفاله چغندر به خوراک دام ها باید به صورت تدریجی انجام شود. معمولا در گوسفندان می تواند ۱ تا ۴.۵ کیلوگرم تفاله تر در روز تغذیه شود.

یکی دیگر از محصولات جانبی چغندر قند پسماند چغندر است که شامل چغندرهای کوچک، شکسته یا آسیب دیده هستند. این پسماندها اغلب رطوبتی حدود ۸۰ درصد داشته که می توانند از نظر محتویات و ارزش غذایی متفاوت باشند. در صورتی که میزان آلودگی این محصولات به خاک کمتر باشد، میزان مصرف آنها می تواند بیشتر از میزان ذرت سیلو شده در جیره ها مورد استفاده قرار گیرد. در صورت وجود آلودگی پسماندهای چغندر، باید میزان استفاده از آن در خوراک دام به حداقل برسد. پسماند چغندر را می توان مانند سایر فرآورده های جانبی چغندر به صورت سیلو شده نگهداری کرد. نکته قابل توجه آن است که این مواد به دلیل رطوبت بالا باید همراه با مواد غذایی خشک، سیلو شود.

فرآوری چغندر قند اغلب از اوایل پاییز تا اواخر بهار ادامه خواهد داشت و فرآورده های حاصل در فصل تابستان به صورت خشک در انبارها و یا به شکل چغندر سیلوشده نگهداری می شوند.

فروش انواع تفاله چغندرقند شامل : تفاله خشک (فشنگی) تفاله خشک (پرک) تفاله تر ( آبدار) تفاله تر ( پرس)توسط شرکت بازرگانی رشد دانه خاوران با بهترین کیفیت و مناسب ترین قیمت انجام می شود.